از ماه مارس سال گذشته بازارهای جهانی شاهد رشد بیش از دو برابری قیمت کاکائو در یک بازه زمانی ۱۲ ماهه شدند و جهش بی سابقه قیمت‌ها باعث شد شرکت‌های بزرگ چون پلادیس، لیندت، اسپرولی و هرشی، که از جمله تولیدکنندگان عمده شکلات‌سازی جهان هستند، نسبت به افزایش بیشتر قیمت‌ها هشدار دهند. نشانه‌هایی وجود دارد که افزایش قیمت کاکائو به تقاضای اروپا برای رشد کلیدی بازار این محصول در آسیا، آسیب می‌زند.

بر اساس آنچه سازمان بین‌المللی کاکائو (ICCO) برآورد کرده است میزان تولید کاکائو در سال ۲۰۲۴ از میزان تقاضای آن عقب می‌افتد و بر این اساس برآورد می‌شود که تولید کاکائو با کسری ۳۷۴ هزار تنی روبرو خواهد شد. در وضعیت کنونی هم غول‌های شکلات‌سازی با بحران مواجه شدند مثلا سهام نستله در سال گذشته افت ۱۳ درصدی را تجربه کرد. این بدان معناست که بازارها به احتمال زیاد، تشدید نوسان را تجربه می‌کنند.با رشد قیمت کاکائو، بی تردید صنایع وابسته به این کالا از جمله قهوه در جای جای دنیا نیز تحت تاثیر قرار می گیرد. حال با فرض اینکه حجم واردات این کالاها در سال ۱۴۰۳ در ایران را بدون تغییر نسبت به سال گذشته یعنی حدود ۴۱.۶ تن در نظر بگیریم، ارزش دلاری واردات این محصول به کشور با احتساب رشد حدود ۶.۵ برابری که در بازار جهانی این کالا رخ داده، رقمی بالغ بر یک میلیارد دلار برآورد می شود و همچنین وضعیت اشتغال حدود ۶۵ هزار نفر که به طور مستقیم به این صنعت وابسته هستند نیز در هاله ای از ابهام قرار خواهد گرفت. به همین بهانه با علی اکبر علیان نژاد، مدیر روابط عمومی انجمن صنایع بیسکویت، شیرینی و شکلات ایران به گفت‌وگو پرداختیم.

شکلات از اولویت مصرف خارج شده است

علیان‌نژاد در گفت‌وگو با خبرنگار تحریریه جوان قدس در مورد سرانه استفاده از شکلات در ایران گفت: سرانه مصرف شکلات در ایران، سال‌های گذشته چهار کیلو گرم بوده اما در حال حاضراطلاعات دقیقی در دست نیست.

مدیر روابط عمومی انجمن شکلات ایران با اشاره به اینکه شکلات جز کالای‌های لوکس است، بیان کرد: شکلات جزء کالای اساسی به حساب نمی‌آید و از اولویت مصرف خارج شده، به همین دلیل مصرف شکلات بسیار پایین آمده و آمار تولید شکلات در کشورمان هم بالا نرفته است.

علی اکبر علیان نژاد در مورد گران شدن کاکائودر بازارهای جهانی و تاثیر آن بر بازارهای ایران عنوان کرد: نوسانات کنونی، هم از نگاه مسائل داخلی و هم از نگاه مسائل خارجی تاثیر مستقیم روی بازار شکلات دارد، مهم‌تر از همه بحث دانه‌های کاکائو است که قیمت آن بسیار بالاتر رفته و این موضوع روی محصول نهایی شکلات هم تاثیر گذاشته است.

تولید ۳۰درصدی مواد اولیه شکلات در ایران

این فعال صنعت شکلات با تاکید بر این که اغلب مواد مورد نیاز شکلات‌سازی وارداتی است، گفت: ما در ایران دانه‌های کاکائو را نداریم و کشت آن در دو کشور ساحل عاج و غنا هست. مواد اولیه ما غالبا وارداتی است؛ به‌طور مثال در صنعت شکلات ۳۰درصد مواد در داخل تولید می‌شود و مابقی همه وارد کشور می‌شود. وی در مورد جایگاه صنعت شکلات ایران در جهان افزود: از نگاه تکنولوژی و تولید، ایران در جهان از جایگاه خوبی برخوردار است، ولی به دلیل تعدد قوانین در بحث صادرات و عدم حمایت از صادر کننده، ایران اگر محصولی خوبی هم داشته باشد نمی‌تواند بازار ثابتی را به دست بیاورد و اگر هم این اتفاق بیافتد نمی‌تواند از آن نگهداری کند. دلیل آن هم این است که ما در این زمینه ثبات حضور نداریم و بیشتر بازارها را از دست می‌دهیم. حال با افزایش نجومی قیمت کاکائو به طبع با چالش‌های دیگری در صنایع وابسته به آن رو به رو خواهیم بود.

علیان نژاد در مورد راه‌برون رفت از این چالش گفت: عوامل مختلف وجود دارد که دو مورد آن خیلی مهم است، اولین راهکار این است که شرکت‌های ایرانی در نمایشگاه‌های معتبر جهانی حضور داشته باشند، دومین راهکار هم طرح‌ریزی برنامه‌ها و سیاست‌های هوشمندانه برای تولید است.

همچنین وی در این زمینه ادامه داد: موارد دیگر همچون گواهی صادراتی، تسهیلات صادراتی، معافیت‌های مالیاتی برای صادر کننده، ثبات نرخ ارز نقش مهم و تاثیرگذاری را در برون رفت و مقابله با اینکه به راحتی بازار را از دست ندهیم، ایفا می‌کند.

صنعت شکلات؛ دومین صنعت ارزآور کشور

در پایان مدیر روابط عمومی انجمن شکلات ایران با اشاره به تاثیر مثبت صنعت شکلات در اشتغال‌زایی گفت: صنعت شکلات در بحث صادرات، بعد از لبنیات، جایگاه دوم را دارد. در این صنعت امروزه توانستیم محصولات سنتی کشور، یعنی سوغات‌های اصیل ایرانی را در قالب صنعت شیرینی و شکلات بسته بندی و صادر کنیم. به این واسطه از نظر ارزآوری هم جایگاه بهتری به‌دست آوردیم.

خدابخش حکیمی-خبرنگار تحریریه جوان قدس